Napar z dziurawca – zdrowie i szczęście w filiżance!

Dziurawiec zwyczajny, zwany też pospolitym, a także: zielem świętojańskim, rutą polną, zielem św. Jana czy zielem krzyżowym, jest jednym z najbardziej popularnych ziół, które stosowane są w ziołolecznictwie.

Naturalnie występuje w Europie, zachodniej Azji i północnej Afryce, ale dotarł również do Ameryki Północnej i Południowej czy Australii. Zasięg występowania dziurawca, w połączeniu z jego właściwościami, przełożyły się na jego popularność.

Na skróty

• Zielarska magia
• Skąd w dziurawcu tyle zdrowia?
• Dlaczego więc warto pić napary i herbaty z dziurawca?
• Najważniejszy jest umiar

Zielarska magia

Znany jest nie tylko na wszystkich właściwie kontynentach, ale także już od wielu lat. Swoją sławę zdobył w starożytności. Jego lecznicze właściwości opisywali Hipokrates (uznawany za prekursora współczesnej medycyny i nazywany jej ojcem) oraz Dioskurydes (autor „De Materia Medica”, najważniejszej księgi o ziołach w czasach starożytnych).

Popularnością cieszył się też w średniowieczu. Zgodnie z wierzeniami ludowymi miał nie tylko cechy lecznicze, ale także magiczne. Roślina miała chronić przed czartami i złymi czarami. Kobiety ciężarne broniła przed dziwożonami, czyli demonami, które im szkodziły.

Nieprzypadkowo roślina zakorzeniła się w także we wspomnianej kulturze ludowej. Zakwita zawsze przed 24 czerwca – dniem św. Jana. Temu też zawdzięcza swoje kolejne nazwy – przestrzelon czy dzwonki Panny Marii.

Skąd w dziurawcu tyle zdrowia?

Hypericum perforatum należy do roślin dziurawcowatych, wieloletnich, które kwitną od czerwca do sierpnia. Osiąga wysokość do jednego metra, a jego liście pokryte są drobnymi, prześwitującymi kropkami (dziurkami), w których zbierają się olejki eteryczne. Dziurawcowy olejek (Hyperici oleum) to pierwszy z surowców pozyskiwanych z tej rośliny, który wykorzystywany jest w zielarstwie.

Kolejnymi surowcami są: kwiat dziurawca (Hyperici flos) oraz ziele dziurawca (Hyperici herba), zbierane w okresie kwitnienia i suszone w zacienionych, przewiewnych miejscach. To z ziela przygotowywane są następnie napary i herbaty.

Te zaś warto spożywać regularnie – zgodnie z zaleceniami, które przygotowali już starożytni medycy.

Dlaczego więc warto pić napary i herbaty z dziurawca?

1. Bogactwo składników

Roślina zawiera szereg substancji czynnych, czyli takich, które pozytywnie wpływają na stan zdrowia. W zielu dziurawca znajdziemy m.in. hyperycynę, pseudohyperycynę, flawonoidy (rutynę, kwercetynę), garbniki, polifenole oraz witaminy A i C. Dzięki temu wpływ dziurawca na zdrowie jest wszechstronny.

1. „Hormon szczęścia” w filiżance

Dziurawiec najbardziej znany jest z tego, że poprawia nastrój i działa uspokajająco. Zawarta w nim hyperycyna hamuje rozkład neurotransmiterów w mózgu oraz monoaminooksydazę. Oddziałuje również jako inhibitor zwrotnego wychwytu serotoniny (zwanej „hormonem szczęścia”), czyli zwiększa jej stężenie.

Co to oznacza? Że uspokaja i łagodzi objawy łagodnej formy depresji, koi zszargane nerwy, działa przeciwlękowo. Przez to dziurawiec wykorzystywany jest w leczeniu wielu zaburzeń nastroju (zarówno typu depresyjnego, jak i związanych np. z przekwitaniem), niepokoju nerwowego, stanów lękowych oraz stanów wyczerpania nerwowego. Polecany jest również osobom cierpiącym na bezsenność.

Zamiast więc popadać w coraz gorszy nastrój lub sięgać od razu po środki farmakologiczne, warto spróbować… naparu z dziurawca. Regularnie spożywany podniesie poziom „hormonu szczęścia”. Co ważne, potwierdzają to naukowcy m.in. z uniwersytetów w USA czy w Monachium. Dziurawiec dorównuje lekom konwencjonalnym, jeśli chodzi o skuteczność, i wygrywa z nimi w kontekście możliwych skutków ubocznych (których w przypadku rośliny prawie nie ma).

1. Wewnętrzna równowaga

Bardzo istotne jest rozkurczające działanie dziurawca. Wpływa to przede wszystkim na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego.

W związku z tym napary z rośliny polecane są osobom zmagającym się ze schorzeniami takimi, jak zaburzenia trawienia, nieżyt żołądka, niedokwaśność czy wzdęcia. Dziurawiec zmniejsza stany zapalne błony śluzowej żołądka i jelit, przywraca prawidłową perystaltykę jelit, wzmaga wydzielanie soku żołądkowego, pobudza apetyt i łagodzi bóle brzucha.

1. Dla wątroby

Działanie rozkurczające ma również znaczenie w prawidłowym funkcjonowaniu dróg żółciowych. Dziurawiec stosowany jest w przypadku stanów zapalnych (i skurczowych) tej części organizmu, zastoju żółci w pęcherzyku żółciowym czy w początkowych fazach kamicy żółciowej.

Pozytywnie wpływa również na funkcjonowanie wątroby, której głównym zadaniem jest detoksykacja organizmu. Głównie dlatego, że dziurawiec z jednej strony wykazuje właściwości rozkurczające mięśnie gładkie (co jest ważne dla prawidłowego funkcjonowania układu trawiennego), a z drugiej – żółciopędne. To też oznacza, że roślina ma właściwości oczyszczające.

1. Dla nerek

Zawarte w dziurawcu flawonoidy (przede wszystkim zaś hiperozyd) mają właściwości moczopędne. Docenia to oczywiście medycyna naturalna. Napary i herbaty z ziół tej rośliny zalecane są w trakcie zmagań z takimi dolegliwościami, jak zmniejszone wydalanie moczu, kamica moczowa czy skaza moczanowa.

Dziurawiec poprawia zatem, poprzez oczyszczanie, funkcjonowanie dróg moczowych. Stosowany jest też przy osłabieniu czynności nerek, a pomocniczo – w kamicy nerkowej.

1. Dla krwi

Z leczniczych właściwości dziurawca skorzystać mogą także naczynia krwionośne. Jako że roślina działa rozkurczająco, dobrze wpływa na naczynia krwionośne – rozszerzając je.

Może być więc stosowana przy zastojach krążenia obwodowego, ze szczególnym uwzględnieniem przepuszczalności i łamliwości naczyń włosowatych.

1. Przeciwko bakteriom

Dziurawiec znany jest też ze swoich właściwości bakteriobójczych i przeciwzapalnych.

Z tego powodu polecany jest nie tylko w stanach ogólnego osłabienia. Pomocniczo może być stosowany przez osoby borykające się z zapaleniem jamy ustnej, dziąseł i gardła. Świetnie radzi sobie z wirusami – dziurawiec przyda się w okresie grypy i przeziębienia.

To więc jego kolejna zaleta – wzmacnia system odpornościowy. Także dzięki zawartości witaminy C.

1. Szybsze gojenie

Do całej listy korzyści, które uzyskać można w związku ze stosowaniem ziela dziurawca, dodać należy kolejną.

Roślina zawiera garbniki, mające właściwości ściągające i antyseptyczne, które pozytywnie wpływają na uszkodzoną skórę i błony śluzowe. Jeśli zmagasz się z jakąś raną, oparzeniem, owrzodzeniem czy odmrożeniem – pomoże dziurawiec. Co prawda nie w postaci naparu do picia, a np. okładu lub kremu.

1. Oczyszcza…

Naturalnie, w dziurawcu (jak i w wielu innych rodzajach ziół) znajdziemy flawonoidy. To organiczne związki chemiczne, które pełnią m.in. funkcję przeciwutleniaczy. Ich zadaniem jest przede wszystkim wstrzymywanie lub opóźnianie procesu utleniania substancji.

Antyoksydanty oczyszczają organizm z nadmiaru szkodliwych substancji. Dzięki temu uznawane są za środek prewencyjny, chroniący przed licznymi chorobami (jak nowotwory czy choroby układu krążeniowego)

10…i odmładza!

Istotnym zadaniem przeciwutleniaczy jest usuwanie szkodliwych wolnych rodników, które prowadzą nie tylko do chorób, ale są także odpowiedzialne za procesy starzenia się organizmu. Dzięki właściwościom antyoksydacyjnym dziurawiec te substancje usuwa, a przez to – opóźnia ten proces!

Dodatkowo spowalnia aktywność kolagenazy – jest ona odpowiedzialna za rozkład kolagenu.

Zamiast preparatu z drogerii, wybierz więc napar z dziurawca. Albo chociaż przygotowany na jego bazie kosmetyk!

Najważniejszy jest umiar

Napar z dziurawca przygotować można bardzo łatwo. Do szklanki wystarczy wsypać łyżkę ziela i zalać ją wrzącą wodą. Po piętnastominutowym zaparzeniu można cieszyć się charakterystycznym smakiem roślinnego płynu.

Pamiętać jednak trzeba, że nadmiar nawet najbogatszej w zdrowotne właściwości rośliny może zaszkodzić. Hyperycyna zawarta w dziurawcu zwiększa wrażliwość na światło słoneczne – intensywna ekspozycja na słońce w tej sytuacji może prowadzić nawet do poparzeń i porażeń. Uważać trzeba również wtedy, kiedy stosuje się inne leki – w połączeniu z dziurawcem mogą nasilać lub osłabiać swoje działanie.

Dlatego w korzystaniu z dobroci tej rośliny najlepszy jest umiar. Wówczas napar będzie mógł pomóc wszechstronnie!